Klasik Bir Cumartesi: Batushka – Litourgiya
Merhaba.
Metal camiasına mal olmuş değerli grupların türlere öncülük eden müthiş eserlerini yeniden sizlere hatırlatmaya çalıştığım, ya da bazen coşup tamamen kişisel zevklerim doğrultusunda tercihler ile efsane olduğuna inandığım albümlere övgüler yağdırdığım Klasik Bir Cumartesi köşesinde şimdiye kadar inceleyeceğim en yeni albüm olan Litourgiya, 2015’de kurulan Polonyalı black metal grubu Batushka’nın aynı yıl içerisinde yayımladığı ilk albümü. Tabii Litourgiya, böyle kitabı bir biçimde tanıtılıp geçilecek türden, öyle alelade bir albüm değil.
Bir şeyi alıp onu varlık amacının tam tersine denk gelecek şekilde kullanmak, sanatın pek çok dalında karşılık bulabilen bir yaklaşım. Batushka özelinde ise bu yaklaşım Doğu Ortodoks kilisesinin kutsal ayin pratiklerini, mümkün olabildiğince kaynağı hiç bozmadan alarak müziğin en karanlık, en kaotik, en cüretkar ve isyankar olanına, yani black metale adapte etmek şeklinde vücut buluyor. Litourgiya baştan sona bir Pazar ayini havasında geçen, ruhani bir albüm. Ancak Batushka kilisesinde ruhlarınızı emanet edip size yol göstermesi için yalvaracağınız yüce güç biraz daha farklı. Batushka, bir yandan yaratıcısının narsist, iki yüzlü ve aç gözlü olduğunu iddia ederek yerine getiyor dininin gerekliliklerini.
https://www.youtube.com/watch?v=hPO6w5XgLxs
Taptaze bir fikrin kusursuz bir uygulaması Litourgiya; geleneksel, etkisi belli black metal kalıplarının dışına çıkmayan enfes bir enstrüman anlayışı ile mahir bir hatibin hipnotize edici gücünün birleşimi. Balkan coğrafyasındaki Ortodoks kiliselerinin ayinlerinde kullanılan eski, edebi Slavca ile yazılan, güçlü Batushka korosundan yükselen sözler müziği ilahi bir noktaya taşısa da dikkatli kulakların fark edebileceği bir çarpıklık, abartı ve alaycılık hakim bu koroya. Aslında Polonya gibi dinin her şeyin üzerinde olduğu bir yerden rahatlıkla çıkabilecek türden bir isim Batushka. Tabii yüzyıllarca demir yumruğunu insanlığın suratına indirip duran kilisenin uygulamalarıyla dalga geçmesi ve bunu müthiş bir ciddiyetle yapıyor olması Batushka’yı ayrı bir noktaya getiriyor ama ben Litourgiya müziği özelinde kalmayı tercih edeceğim. Yine de grubun canlı performans videolarına da mutlak bir göz atın.
Batushka müziğinin başrolü konumunda bu koro ve albüme hakim olan genel ayin hava dışında, işin daha salt müzikle yaratılan black metal hissi anlamında da çok tatmin ediyor Litourgiya. Başta belirttiğim gibi çoğunlukla geleneksel black metal kalıplarının dışına çıkılmasa da, son yıllarda türeyen, türe daha modern yaklaşan black metal gruplarının yaptıklarına benzer şeylerle de karşılaşmak mümkün Batushka müziğinde. Yekteniya II ya da Yekteniya IV gibi, hatta Yekteniya V gibi… Tüm albümü saymam gerekecek galiba ya, durun. Albümün tümünde bu eski-yeni dengesini görmek mümkün. Aynı şekilde nerede vites düşürüp nerede coşacağı çok iyi ayarlanmış. Resmen müthiş. Of deli çıkacağım bir gün böyle bir albümü överken.
Evden çıkıyorsunuz ve az ileride hatırı sayılır bir kalabalığın toplanmış olduğunu görüyorsunuz. Ne olduğunu merak ederek ilerlerken duymaya başladığınız sesler, yavaştan içinize işlemeye ve merakınızı artırmaya başlıyor. Kalabalığa doğru yaklaştıkça sesler güçleniyor ve kaynağa doğru artık iradeniz dışında çekildiğinizi hissetmeye başlıyorsunuz. Kalabalığın arasından ite kaka sıyrıldığınızda ise ortada Batushka’yı görüyorsunuz. Konusuna, dağarcığına ve beden diline, sesine, anlatısının trafiğine o kadar hakim ve o kadar güçlü, o kadar çekici ki, bir süre sonra evden neden çıktığınızı bile unutup kendinizi Batushka’nın insanı esir alan, hipnotik gösterisine kaptırıveriyorsunuz; işte Litourgiya insanda böyle etkiler yaratan, pek çok açıdan kusursuz bir albüm bence.
twitter ‘da sorduğunda aklıma bile gelmemişti ama batushka’ yi senin dilinden dinlemek epikti. tekrar tekrar okunacak yazılarından biri resmen.
Çok teşekkürler. Modern black metal başyapıtlarından biri kesinlikle bence. Şöyle beş-on sene sonra iyice katlanarak büyüyecek bir albüm.